విజయవాడ, విశాఖపట్నంలో క్లీన్ ఎయిర్ జోన్స్

శుభ్రమైన గాలికి మార్గం: కృష్ణయ్య

ఆంధ్రప్రదేశ్ కాలుష్య నియంత్రణ మండలి (APPCB) ఆధ్వర్యంలో దశలవారీ అమలు ప్రక్రియకు శ్రీకారం చుట్టారు. ఈ కార్యక్రమంలో పట్టణ మున్సిపల్ సంస్థలు, ట్రాన్స్‌పోర్ట్, పోలీస్ శాఖల అధికారులు, Transport for London (TfL) సంస్థ నుంచి సాంకేతిక నిపుణులు పాల్గొంటారు. ప్రాథమికంగా విజయవాడలో రమేష్ హాస్పిటల్ జంక్షన్, సిద్ధార్థ కాలేజ్ జంక్షన్, విశాఖపట్నంలో కింగ్ జార్జ్ హాస్పిటల్ పరిసరాలు ఈ పథకం లబ్ధిదారులుగా ఎంపిక చేశారు “ఈ దశలవారీ విధానం ద్వారా ఈ ప్రాంతాల కోసం ప్రత్యేక పరిష్కారాలను రూపొందించి, నగరమంతా శుభ్రమైన గాలికి మార్గం సుగమం చేస్తుంది,” అని ఏపీపీసీబీ ఛైర్మన్ పి కృష్ణయ్య తెలిపారు. ఈ కార్యక్రమం ముఖ్యమంత్రి నారా చంద్రబాబు నాయుడు పరిపాలనా దృష్టికోణం మేరకు, ఆరోగ్యకరమైన, భవిష్యత్‌కు సిద్ధంగా ఉన్న పట్టణాల ఏర్పాటులో భాగంగా రూపుదిద్దుకున్నట్లు చెప్పారు.

అనకాపల్లి జిల్లా పరవాడ పారిశ్రామిక వాడ నుంచి వస్తున్న కాలుష్యం

కాలుష్య మోతాదు తగ్గుతుంది: అర్థ ఇండియా

ఈ ప్రాజెక్టుకు అమలుకు మార్గనిర్దేశం చేస్తున్నది ముంబయిలోని అర్థ ఇండియా (Artha India) సంస్థ. సాంకేతిక సహకారం TfL (లండన్), TERI (ఢిల్లీ) సంస్థల నుంచి లభిస్తోందని అర్థ ఇండియా సీఈఓ ప్రితికా హింగోరానీ తెలిపారు. “క్లీన్ ఎయిర్ జోన్‌లు విజయవంతంగా అమలయితే, ప్రాదేశిక కాలుష్య మోతాదులు తగ్గి గాలి నాణ్యత మెరుగవుతుందన్నారు. రెండు సంవత్సరాలుగా మేము సాంకేతిక సమాచారం సేకరించడమే కాకుండా, ట్రాఫిక్, ప్రజా రవాణా మెరుగుదల, చివరి దశ అనుసంధానాలు వంటి అంశాల్లో చురుకైన పరిష్కారాలను రూపొందించామని చెప్పారు. క్లీన్ ఎయిర్ జోన్లలో పర్యావరణ హిత కాలి బాటలు ఏర్పాటు చేయడంతో పాటు స్థలం వున్న చోట మియావాకి అడవులను రాబోయే రోజుల్లో ఏర్పాటు చేయడానికి సిద్ధమయ్యాము” అని అర్థ ఇండియా సీఈఓ ప్రితికా హింగోరానీ తెలిపారు.

“జూలై నుంచి ప్రారంభమయ్యే కాలుష్య నియంత్రణ చర్యల్లో అన్ని స్టేక్‌హోల్డర్లు చురుకుగా పాల్గొనడం వల్ల, ఈ జోన్‌లు విజయవంతమవుతాయని నమ్మకం ఉందన్నారు. తక్కువ ఖర్చుతో ఈ ప్రాజెక్టును దీర్ఘకాలికంగా కొనసాగించడానికి వ్యాపార సంస్థలను భాగస్వాములుగా చేయాలని కూడా ప్రయత్నిస్తున్నాం. ఈ చర్యలు విజయవాడ, విశాఖపట్నం నగరాల్లో స్వచ్ఛమైన గాలి కోసం వేగంగా ముందుకు వేసిన పటిష్టమైన అడుగులు అని ఆమె తెలిపారు.

గాలి నాణ్యత, జీవన నాణ్యత రెండింటినీ మెరుగు పరిచే దిశగా ఇది ఒక ప్రధాన మైలురాయి అని GVMC ప్రాజెక్టు మేనేజర్ డా స్వప్న కోటా చెప్పారు.

క్లీన్ ఎయిర్ జోన్ అంటే...

క్లీన్ ఎయిర్ జోన్స్ (Clean Air Zones) అనేవి పట్టణాలు లేదా నగరాల్లోని నిర్దిష్ట ప్రాంతాలు. ఇక్కడ వాయు కాలుష్యాన్ని తగ్గించడానికి లక్ష్యంగా పెట్టుకుని కఠినమైన వాహన ఉద్గార నిబంధనలు అమలు చేస్తారు. ఈ జోన్లలో కాలుష్యం కలిగించే వాహనాలు (పాత డీజిల్ లేదా పెట్రోల్ వాహనాలు) లోపలికి ప్రవేశించడానికి రుసుము చెల్లించాలి. లేదా నిషేధించబడతాయి. ఈ విధానం గాలి నాణ్యతను మెరుగుపరచడం, ఆరోగ్య సమస్యలను తగ్గించడం, పర్యావరణాన్ని రక్షించడం లక్ష్యంగా ఉంటుంది.

ఉదాహరణకు లండన్‌లోని అల్ట్రా లో ఎమిషన్ జోన్ (ULEZ) ఒక రకమైన క్లీన్ ఎయిర్ జోన్. భారతదేశంలో ఇలాంటి జోన్లు ఇంకా విస్తృతంగా అమలులో లేనప్పటికీ, ఢిల్లీ వంటి నగరాల్లో కాలుష్య నియంత్రణ కోసం చేపట్టే ఆలోచనలో ఉన్నారు.

ప్రాజెక్టు అమలు ఎక్కడంటే...

CAZ ప్రాజెక్టు ఎంపిక చేసిన పట్టణ ప్రాంతల్లో పార్టికులేట్ మ్యాటర్ (PM10 PM2.5) కాలుష్యం తగ్గించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. మొదటి దశలో విజయవాడలో రమేష్ హాస్పిటల్ జంక్షన్, సిద్ధార్థ కాలేజీ జంక్షన్, విశాఖపట్నంలో కింగ్ జార్జ్ హాస్పిటల్ ప్రాంతాలు ఎంపికయ్యాయి. ఈ ప్రాంతాలు అధిక వాహన రద్దీ కాలుష్యం కారణంగా ఆరోగ్య ప్రమాదాలు ఎదుర్కొంటున్నాయి. పథకం లక్ష్యం నిజమైన స్కేలబుల్ గాలి నాణ్యత మెరుగుదల మోడల్ సృష్టించడం. సైట్-స్పెసిఫిక్ సొల్యూషన్స్ ద్వారా ఈ ప్రాజెక్టు దీర్ఘకాల క్లీన్ ఎయిర్ వ్యూహాలకు పునాది వేస్తూ తక్షణ కాలుష్య సమస్యలను పరిష్కరిస్తుంది.

TERI ఎటువంటి సేవలు అందిస్తుంది...

విజయవాడ, విశాఖపట్నంలలో ఏర్పాటు చేసే క్లీన్ ఎయిర్ జోన్స్ (CAZ) ప్రాజెక్టులో The Energy and Resources Institute (TERI) కీలకమైన సాంకేతిక సలహా సేవలను అందిస్తోంది.

1. గాలి నాణ్యత పర్యవేక్షణ (Air Quality Monitoring): TERI విజయవాడలోని రమేష్ హాస్పిటల్ జంక్షన్, సిద్ధార్థ కళాశాల జంక్షన్, విశాఖపట్నంలోని కింగ్ జార్జ్ హాస్పిటల్ (KGH) ప్రాంతాల్లో గాలి నాణ్యతను పర్యవేక్షించే బాధ్యతను తీసుకుంది. ఇది ఖచ్చితమైన సమయం (real-time) గాలి నాణ్యత పర్యవేక్షణ వ్యవస్థలను ఏర్పాటు చేయడంలో సహాయపడుతుంది. దీని ద్వారా కాలుష్య స్థాయిలను ఖచ్చితంగా గుర్తిస్తుంది.

2. పర్యావరణ సమీక్షలు, సలహాలు (Environmental Assessments and Recommendations): TERI ట్రాఫిక్ కాలుష్య హాట్‌స్పాట్‌లను గుర్తించడానికి గాలి నాణ్యత మూల్యాంకనం, గాలి ప్రవాహ నమూనాలు (wind patterns), భూమి వినియోగ విశ్లేషణ (land use analysis) నిర్వహిస్తుంది. ఈ డేటా ఆధారంగా CAZ సరిహద్దులను నిర్ణయించడంలో స్థానిక అధికారులతో కలిసి పనిచేస్తుంది.

3. ప్రకృతి ఆధారిత పరిష్కారాలు (Nature-Based Solutions): పరిమిత పరిమాణంలో గాలిని శుద్ధి చేయగలిగే పరిమీయ నీటి గుండీలు (permeable pavements), మియావాకీ అడవులు (Miyawaki forests) వంటి ప్రకృతి ఆధారిత పరిష్కారాలను సిఫారసు చేస్తుంది. వాటి అమలులో సహాయపడుతుంది. ఇవి గాలి నాణ్యతను మెరుగుపరచడంతో పాటు పట్టణ ఆకుపచ్చను పెంచుతాయి.

4. సాంకేతిక సహాయం, సామర్థ్య నిర్మాణం (Technical Support and Capacity Building): TERI స్థానిక అధికారులతో కలిసి CAZ అమలు ప్రణాళికను రూపొందించడంలో సాంకేతిక సలహాలు అందిస్తుంది. ఇది ట్రాఫిక్, రవాణా వ్యవస్థల మెరుగుదల, పాదచారుల సౌకర్యాలు, సైకిల్ ట్రాక్‌లు, ఎలక్ట్రిక్ వాహనాల ప్రోత్సాహం వంటి చర్యలను ప్రోత్సహిస్తుంది.

5. సుస్థిరత, దీర్ఘకాలిక వ్యూహాలు (Sustainability and Long-Term Strategies): ఈ ప్రాజెక్టును దీర్ఘకాలంలో సమర్థవంతంగా తక్కువ ఖర్చుతో నిర్వహించే విధంగా వ్యాపారులను భాగస్వాములుగా చేర్చడం ద్వారా స్థిరత్వం (sustainability) ను నిర్ధారిస్తుంది.

మొత్తంగా TERI ఈ రెండు నగరాల్లో CAZలను విజయవంతంగా అమలు చేయడానికి శాస్త్రీయ పరిశోధన, సాంకేతిక నైపుణ్యం, స్థానిక సంస్థలతో సమన్వయం ద్వారా గణనీయమైన సహకారం అందిస్తుంది. ఈ చర్యలు గాలి నాణ్యతను మెరుగుపరచడంతో పాటు ఇతర నగరాలకు ఒక మోడల్ గా నిలుస్తాయని భావిస్తున్నారు.

కాలుష్యం తగ్గించే వ్యూహాలు

1. ట్రాఫిక్ రద్దీ నిర్వహణ: వాహన కాలుష్యం తగ్గించడానికి ప్రాధాన్యత ఇస్తుంది. ఇది పట్టణ గాలి కాలుష్యానికి ప్రధాన కారణం. చర్యలలో ట్రాఫిక్ జంక్షన్ల పునర్విన్యాసం, కాలిబాటల మౌలిక సదుపాయాల మెరుగుదల, అధిక కాలుష్య ప్రాంతాలలో వాహన ప్రవేశ నిర్బంధం ఉన్నాయి. ట్రాన్స్‌పోర్ట్ ఫర్ లండన్ (TfL) భాగస్వామ్యం పట్టణ చలనశీలతలో సాంకేతిక నైపుణ్యం అందిస్తుంది. ట్రాఫిక్ రద్దీని సమర్థవంతంగా తగ్గిస్తుంది.

2. ప్రజా రవాణా కనెక్టివిటీ: ప్రజా రవాణా వ్యవస్థలు చివరి మైలు కనెక్టివిటీని మెరుగుపరచడం ప్రధాన భాగం. ఇందులో బ్యాటరీ, ఎలక్ట్రిక్, సోలార్ శక్తితో నడిచే ఈ-రిక్షాల వంటి వాటిని ప్రోత్సహించడం, అలాగే భూమి ఉపయోగ ప్రణాళికను ప్రజా రవాణాతో అనుసంధానం చేయడం ద్వారా ప్రైవేటు వాహనాలపై ఆధారపడటాన్ని తగ్గించడం ఉన్నాయి.

3. ప్రకృతి సంరక్షణ సొల్యూషన్లు: ఈ ప్రాజెక్టు గాలి నాణ్యత, పట్టణ అందాన్ని మెరుగుపరచడానికి వినూత్న పర్యావరణ చర్యలను సమగ్ర పరుస్తుంది. ఉదాహరణకు పెర్మియబుల్ పేవ్‌మెంట్స్, మియావాకి అడవులు. ఈ పరిష్కారాలు కాలుష్యవాయువులను గ్రహించడం, పట్టణ ఉష్ణోగ్రతలు, లొకల్‌ గ్రీన్ కవర్‌ను ఎన్హాన్స్‌ చేయడం లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నాయి.

4. గాలి నాణ్యత మానిటరింగ్: తక్కువ ఖర్చుతో నిరంతర గాలి నాణ్యత మానిటరింగ్ సిస్టమ్స్‌ను డిప్లాయ్‌ చేస్తారు. పొల్యూషన్ లెవల్స్‌ను రియల్-టైమ్‌లో ట్రాక్‌ చేయడానికి ఉపయోగ పడుతుంది. ఈ డేటా-డ్రివెన్‌ విధానం అథారిటీలకు ఇంటర్వెన్షన్స్‌ ఎఫెక్టివ్‌నెస్‌ను అసెస్‌ చేయడానికి, సమాచారంతో కూడిన అడ్జస్ట్‌మెంట్స్‌ చేయడానికి వీలు కల్పిస్తుంది.

5. స్టేక్‌హోల్డర్ సహకారం: ఈ ప్రాజెక్టు మల్టిపుల్ స్టేక్‌హోల్డర్స్‌తో ఉంటుంది. మున్సిపల్ కార్పొరేషన్స్, పోలీస్, ట్రాన్స్‌పోర్ట్ డిపార్ట్‌మెంట్స్, అర్థ ఇండియా, TfL, ది ఎనర్జీ అండ్ రిసోర్సెస్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ (TERI) వంటి ప్రైవేట్ ఆర్గనైజేషన్స్ ఉంటాయి. ముంబైకి చెందిన అర్థ ఇండియా అమలు సహాయాన్ని అందిస్తుంది. TfL, TERI అర్బన్ ప్లానింగ్, ఎన్విరాన్‌మెంటల్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో టెక్నికల్ నైపుణ్యం అందిస్తాయి. అమలు సహాయం, స్టేక్‌హోల్డర్ మ్యాపింగ్, సైట్-స్పెసిఫిక్ సొల్యూషన్స్ కోసం టెక్నికల్ ఇన్‌పుట్స్ అందిస్తుంది. TfL, TERI అర్బన్ మొబిలిటీ (TfL), ఎన్విరాన్‌మెంటల్ ప్లానింగ్ (TERI)లో నైపుణ్యం అందిస్తాయి.

6. బిజినెస్ పార్ట్‌నర్‌షిప్స్ ఫర్ సస్టైనబిలిటీ: లాంగ్-టర్మ్ వయబిలిటీ కోసం బిజినెస్‌లతో పార్ట్‌నర్‌షిప్స్ ఏర్పాటు చేస్తుంది. ఈ విధానం గవర్నమెంట్ ఫండింగ్‌పై డిపెండెన్సీ తగ్గించి, కొలాబరేటివ్ గ్రీన్ అర్బన్ డెవలప్‌మెంట్ మోడల్ సృష్టిస్తుంది.

విజయవాడ విశాఖపట్నంలో క్లీన్ ఎయిర్ జోన్స్ ప్రాజెక్టు అర్బన్ ఎయిర్ పొల్యూషన్ కంబాట్ (combat) చేయడానికి ప్రోఆక్టివ్ ఎఫర్ట్ రిప్రజెంట్ చేస్తుంది. స్టేక్‌హోల్డర్ కొలాబరేషన్, టెక్నికల్ ఎక్స్‌పర్టైజ్, ఇన్నోవేటివ్ సొల్యూషన్స్ లెవరేజ్ (Leverage) చేయడం ద్వారా, ఈ ఇనిషియేటివ్ ఎయిర్ క్వాలిటీ పబ్లిక్ హెల్త్ సిగ్నిఫికెంట్‌గా ఇంప్రూవ్ చేయగలదు. సక్సెస్ ఇంప్లిమెంటేషన్ సవాళ్లను అధిగమించడం, సస్టైనబుల్ ఫండింగ్ సెక్యూర్ చేయడం, రీజనల్ పొల్యూషన్ సోర్సెస్ అడ్రెస్ చేయడంపై డిపెండ్ చేస్తుంది.