కృష్ణా జిల్లాలో స్క్రబ్ టైఫస్ కలకలం

బుట్టి శివశంకర్ రాజు, సాధారణ కార్మికుడి బాధిత జీవితం

ముదునూరు గ్రామంలో సాధారణ కార్మికుడిగా జీవిస్తున్న బుట్టి శివశంకర్ రాజు తన కుటుంబాన్ని పోషించుకునేందుకు రోజూ వ్యవసాయ కూలీగా పొలాల్లో పని చేసేవాడు. వారానికి ఒకసారి తీవ్ర జ్వరం, వాంతులు, విరేచనాలతో బాధపడటం మొదలైంది. మచిలీపట్నంలోని ప్రైవేటు ఆసుపత్రిలో చేరిన అతను, డాక్టర్ల సలహాలతో చికిత్స తీసుకున్నప్పటికీ, కిడ్నీ సమస్యలు మరింత జటిలతను కలిగించాయి. వైద్యులు తెలిపినట్లుగా, స్క్రబ్ టైఫస్ వల్ల శరీరంలో రక్తనాళాలు దెబ్బతినడం, అవయవాలపై ప్రభావం పడటం మరణానికి కారణమయ్యాయి. ఈ ఘటన గ్రామస్థుల్లో భయాన్ని మరింత పెంచింది. "ఇక్కడి పొలాల్లో పని చేస్తున్నవారంతా ఇప్పుడు భయపడుతున్నారు. ప్రభుత్వం ఏమీ చేయకపోతే ఇలాంటి మరణాలు మరిన్ని జరుగుతాయి" అని గ్రామస్తులు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.

స్క్రబ్ టైఫస్ అంటే ఏమిటి?

స్క్రబ్ టైఫస్ అనేది ఒక బ్యాక్టీరియల్ ఇన్ఫెక్షన్, ఇది చిగ్గర్ (మైట్ లార్వా) కాటు ద్వారా వ్యాప్తి చెందుతుంది. ఆసియా-పసిఫిక్ ప్రాంతాల్లో ఉంటుంది. ఎక్కువ జ్వరం (104-105°F), చలి రుద్ధి, తీవ్ర తలనొప్పి, శరీర వేదనలు, కాళ్లు వాపు, రాష్ (చర్మ ఎరుపు మచ్చలు), లింఫ్ నోడ్స్ పొడవు. కాటు చోట ఎస్కార్ (గాయం లాంటి మచ్చ) కనిపించవచ్చు. ఇంక్యుబేషన్ పీరియడ్ 6-21 రోజులు. చికిత్స సమయానికి తీసుకోకపోతే ఊపిరి తీసుకోవడంలో ఇబ్బంది, కిడ్నీ ఫెయిల్యూర్, ఎంసెఫలైటిస్ వంటి సమస్యలు తలెత్తి, మరణానికి దారి తీస్తుంది. డాక్సీసైక్లిన్, ఆజిథ్రోమైసిన్ వంటి యాంటీబయాటిక్స్‌తో చికిత్స చేస్తే 100 శాతం కోలుకోవచ్చు.

స్క్రబ్ టైఫస్ మైట్

ఎందుకు ఈ వ్యాధి గురించి అంత భయం?

స్క్రబ్ టైఫస్ గురించి భయం ఎందుకంటే... ఇది తరచూ మిస్‌డయాగ్నోజ్ అవుతుంది. డెంగ్యూ, మలేరియా, టైఫాయిడ్‌తో భ్రాంతి చెంది, చికిత్స ఆలస్యం కావడం వల్ల మరణాలు జరుగుతున్నాయి. భారతదేశంలో ఇది అండర్‌ రిపోర్టెడ్ వ్యాధి, కానీ 2025లో లండన్ స్కూల్ ఆఫ్ హైజీన్ అండ్ ట్రాపికల్ మెడిసిన్ అధ్యయనం ప్రకారం, దేశవ్యాప్తంగా ఇది భారీగా వ్యాప్తి చెందుతోంది. మాన్సూన్, చల్లని వాతావరణంలో చిగ్గర్‌లు ఎక్కువగా ఉంటాయి. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో వ్యవసాయ క్షేత్రాలు, గబ్బిళ్లు, గుండ్ల చుట్టూ ఈ మైట్‌లు పెరగడం వల్ల వ్యవసాయ దారులు, వ్యవసాయ కూలీలు, పిల్లలు బాధితులవుతున్నారు. రాష్ట్రంలో కేసులు 2023లో 579, 2024లో 803, 2025 నవంబర్ 30 వరకు 736కి చేరాయి. ఇప్పుడు 791 కేసులు నమోదయ్యాయి, నలుగురు చనిపోయారు. విశాఖపట్నం (130+), చిత్తూరు, కాకినాడ (149) జిల్లాల్లో ఎక్కువ. ఈ విస్ఫోటకర పెరుగుదల వల్ల ప్రజలు భయపడటం సహజమే. "ఇది కొత్త వైరస్ కాదు, కానీ అవగాహన లేకపోవడం వల్ల మరణాలు పెరుగుతున్నాయి" అని వైద్య నిపుణులు చెబుతున్నారు.

అవగాహన, సర్విలెన్స్‌పై దృష్టి

ముఖ్యమంత్రి నారా చంద్రబాబు నాయుడు ఈ వ్యాధి గురించి తీవ్రంగా స్పందించి, రాష్ట్రవ్యాప్త అవగాహన కార్యక్రమాలు జరపాలని ఆదేశించారు. గ్రామీణ, సెమీ-అర్బన్ ప్రాంతాల్లో ర్యాపిడ్ రెస్పాన్స్ టీమ్‌లు (RRT) ద్వారా సర్వేలు, క్లీన్లిస్‌నెస్ డ్రైవ్‌లు చేపట్టాలని సూచించారు. అన్ని విలేజ్ హెల్త్ క్లినిక్‌లలో డాక్సీసైక్లిన్, ఆజిథ్రోమైసిన్ వంటి మందులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. వైరల్ రీసెర్చ్ డయాగ్నాస్టిక్ ల్యాబ్‌లు (VRDL) ద్వారా టెస్టింగ్ వేగవంతం చేశారు. ఇన్సెక్ట్ కాటు జరిగిన వెంటనే టెస్టింగ్, చికిత్సకు ఆసుపత్రులు సిద్ధంగా ఉండాలని ఆదేశాలు జారీ అయినట్లు హెల్త్ మినిస్టర్ సత్యకుమార్ యాదవ్ చెప్పారు. "చికిత్స సమయానికి ఉంటే మరణాలు నివారించవచ్చు. మేము అలర్ట్‌లో ఉన్నాం." అన్నారు.

అవగాహనే ఏకైక మార్గం.. ప్రజలు జాగ్రత్తలు పాటించాలి

ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో స్క్రబ్ టైఫస్ కేసులు పెరగడానికి మాన్సూన్ తర్వాత చల్లని వాతావరణం, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో శుభ్రత లేకపోవడం ప్రధాన కారణాలు. 2025లో 791 కేసులు, 4 మరణాలు (పల్నాడు-2, బాపట్ల, నెల్లూరు-1) నమోదయ్యాయి. విశాఖ, చిత్తూరు, కాకినాడలో ఎక్కువ కేసులు ఉన్నప్పటికీ, కృష్ణా లాంటి జిల్లాల్లో కూడా ఇప్పుడు కలకలం రేగింది. ప్రభుత్వం చర్యలు తీసుకుంటున్నప్పటికీ, ప్రజల అవగాహన లేకపోవడం, టెస్టింగ్‌లో ఆలస్యం మరణాలకు దారితీస్తున్నాయి. నిపుణులు సూచన మేరకు లాంగ్ స్లీవ్స్ ధరించడం, రిపెలెంట్‌లు వాడడం, గబ్బిళ్ల చుట్టూ శుభ్రత పాటించడం, జ్వరం వచ్చిన వెంటనే టెస్ట్ చేయించుకోవడం. ఈ వ్యాధి భయపెట్టేలా కాకుండా, సులభంగా నివారించదగినది. ప్రభుత్వ-ప్రజల సంయుక్త ఎఫర్ట్‌తోనే ఈ కలకలాన్ని అరికట్టవచ్చు. లేకపోతే, మరిన్ని బుట్టి శివశంకర్ రాజుల గ్రామాలు భయపడుతూనే ఉంటాయి.